تحقیق ایمنی زیستی
در حالیکه فقط حدود 20 سال از تولید اولین گیاه دست ورزی شده ژنتیکی در جهان می‌گذرد، روند پذیرش، کاشت و تولید گیاهان زراعی تراریخته بویژه در ده سال اخیر به سرعت افزایش یافته است به طوریکه د سال 2003 بیش از 7/67 میلیون هکتار از اراضی زیر کشت دنیا به زراعت گیاهان تراریخته اختصاص یافته است.
درک مناسبی از مزایای این گیاهان و نیز بررسی این موضوع که چرا زراعت گیاهان تراریخته مورد استقبال جدی کشاورزان آمریکا و دیگر کشورهای جهان قرار گرفته و همینطور چالش‌ها و نگرانی‌هایی که مصرف کنندگان تولیدات گیاهان تراریخته با آن روبرو هستند.
اعتقاد بر این است که اولین رهاسازی محصولات تراریخته در سال 1994 در آمریکا صورت گرفت که در مورد گوجه فرنگی بود. هر چند که قبل از آن در سال 1993 کاشت توتون تراریخته (توتون بیان کننده ژن‌های پروتئین پوشی ویروس موزاییک توتون و ویروس موزاییک خیار) در سطح وسیعی در چین صورت گرفته بود. طبق آما ISAAA امروزه کل مساحتی که در سراسر جهان به صورت تجاری به پرورش محصولات تراریخته اختصاص یافته است. حدود 175 میلیون هکتار در 16 کشور مختلف است که این معادل یک دهم کل زمین‌های حاصلخیز و در دسترس جهان میباشد. در این بین امریکا با 68 درصد و آرژانتین با 22 درصد بیشترین سهم را در تولید محصولات تراریخته دارا هستند. در بین محصولات ذرت تراریخته مخصوصا ذرت مقاوم به حشره بیشترین میزان کشت را دارا بوده است که بعد از آن پنبه تراریخته و کلزا دارای بیشترین سطح زیر کشت بوده‌اند. همچنین 46 درصد از سویای کشت شده سویای تراریخته بوده است.
آخرین وضعیت محصولات تراریخته جهان تا پایان سال2004
براساس گزارش ISAA سال 2004 سال ماقبل آخر از اولین دهه عمر تجاری محصولات تراریخته و به عبارتی محصولات بیوتکنولوژی است.
در سال 2004 برای نهمین سال متوالی سرعت رشد این محصولات افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته واز 15% در سال 2003 به 20% در سال 2004 رسیده است. براساس آخرین ارزیابی‌های انجام شده سطح زیر کشت محصولات تراریخته از 7/67 میلیون هکتار در سال 2003 به 81 میلیون هکتار در سال 2004 رسیده است.
این افزایش سطح زیر کشت در 17 کشور جهان و شامل اشتغال 25/8 میلوین کشاورز میباشد.
نکته قابل توجه این که 90% این افزایش بهره برداری مربوط به کشاورزان فقیر کشورهای توسعه یافته است که از طریق کشت محصولات تراریخته درآمد خود را افزایش داده و گامی در جهت کاهش فقر برداشته‌اند.
مهمتریم محصولات تراریخته در سال 2004 شامل سویای مقاوم به علف‌کش (4/48 میلیون هکتار)، ذرت B.t (2/11 میلیون هکتار) پنبه B.t (5/4 میلیون هکتار) و مابقی ذرت مقاوم به علف کش، کلزای مقاوم به علف کش، ذرت B.t و مقاوم به علف عکش، پنبه B.t و مقاوم به علف کش و نهایتا پنبه مقاوم به علف کش می‌باشند.
در سال 2004 حدود 5% از 5/1 میلیارد هکتار اراضی کشاورزی جهان به کشت محصولات تراریخته اختصاص داشته است.
همچنین از مجموع 284 میلیون هکتار از اراضی زیرکشت چهار محصول مهم تراریخته حدود 29% آن تراریخته بوده است. پیش بینی می‌شود که سال 2010، هکتار سطح زیرکشت محصولات تراریخته به 150 میلیون هکتار، شامل 15 میلیون کشاورز در 30 کشور جهان باشد.
عمده کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته در سال 2004، که بیش از 50 هزار هکتار سطح زیر کشت این نوع محصولات داشته اند، از 10 کشور در سال 2003 به 14 کشور در سال 2004 افزایش یافته است.
کشورهای پاراگوئه، اسپانیا، مکزیک و فیلیپین چهار کشوری هستند که برای نخستین بار در سال 2004 به جمع تولیدکنندگان عمده محصولات بیوتکنولوژی پیوسته‌اند.
14 کشور عمده تولید کننده محصولات تراریخته به ترتیب عبارتند از:
آمریکا 6/47 میلیون هکتار (59% از کل مساحت)، آرژانتی 2/16میلیون هکتار (20%)، کانادا 4/5 میلیون هکتار (6%) ، برزیل 0/5میلیون هکتار (6%) ، چین 7/3میلیون هکتار (5%)، پاراگوئه2/1میلیون هکتار (2%)، هندوستان 5/0میلیون هکتار(1%)، آفریقای جنوبی 5/0میلیون هکتار (1%)، اروگوئه 3/0میلیون هکتار (1% <)، استرالیا 2/0 میلیون هکتار (1%<)، رومانی 1/0 میلیون هکتار (1%<)، مکزیک 1/0 میلیون هکتار (1%<) اسپانیا 1/0 میلیون هکتار (1%<) و فیلیپین 1/0 میلیون هکتار (1% <).
در هندوستان زیر کشت پنبه B.t از 100 هزارهکتار در سال 2003 به 500 هزار هکتار در سال 2004 افزایش یافت. یعنی سطح زیر کشت پنبه تراریخته این کشور حدود 400% افزایش داشته است و این در حالی است که این میزان افزایش در اوروگوئه 200% در استرالیا 100% در برزیل 66%، در چین 32%، در آفریقای جنوبی 25% در کانادا 23% در آرژانتین 17% و نهایتا در آمریکا 11% بوده است.
فهرست مطالب
مقدمه: 1
فصل اول
وضعیت فعلی محصولات تراریخته در جهان. 2
آخرین وضعیت محصولات تراریخته 3
وضعیت کشورهای تولید کننده محصولات تراریخته 5
ارزش بازار جهانی و اثرات محصولات تراریخته 8
چشم اندازه آینده 9
فصل دوم
عمده محصولات تراریخته و صفات تغییر یافته آنها 12
عمده محصولات تراریخته 14
مقایسه سطح زیرکشت محصولات تراریخته و غیرتراریخته 15
فصل سوم
نگرانی‌های مصرف‌کنندگان. 17
عواقب پیش بینی نشده: 20
عکس العملهای نامطلوب به مواد غذایی. 21
حساسیت‌زاهای غذایی. 22
فصل چهارم
راه‌های بر طرف کردن نگرانی. 24
ارزیابی خطرات اکولوژیکی رهاسازی محصولات تراریخته در محیط.. 25
آیا محصولات تراریخته با سایر گونه‌ها تلاقی پیدا خواهند کرد وموجب افزایش علف‌های هرز خواهند شد؟ 26
فصل پنجم
راه‌های مبارزه 29
تکنیکهای بیوتکنولوژی. 30
ارتباط نوع تغییر بیوتکنولوژیکی و آلرژی زایی. 31
ارزیابی پتانسیل آلرژی زایی پروتئین‌های غذایی جدید. 33
مراحل تشخیص موجودات تراریخته 36
الف ـ مرحله نمونه برداری. 37
ب ـ مرحله غربال برای موجودات تغییر یافته ژنتیکی. 39
ج ـ مرحله تشخیص موجودات تراریخته 40
د ـ مرحله تشخیص کمی میزان محصولات تراریخته 41
آنالیزهای ایمنوشیمی. 42
پارامترهای فیزیکوشیمیای. 43
مثبت‌های دروغنی در مقابل منفی‌های دروغین. 43
فصل ششم
سیستم‌های کنترل کننده 44
1- روشهای تک فاکتوری جلوگیری از فرار ژن. 45
2- روشهای دو فاکتوری جلوگیری از فرار ژن. 50
ایمنی زیستی. 52
ایمنی زیستی در ایران. 53
فصل هفتم
آگاهی دادن به مصرف کنندگان. 60
اهمیت بیوتکنولوژی در کشاورزی. 62
-افزایش بهره‌وری تولید در واحد سطح. 64
-محصولات مقاوم در برابر علف کش‌ها 65
-محصولات تراریخته و پالایش آلودگی‌های معدنی. 66
درخت تصمیم گیری. 68
فاکتورهای کلیدی در طراحی درخت تصمیم‌گیری: 71
1ـ خصوصیات گیاه تراریخته: 71
2 ـ تاریخچه مقاومت آفات: 71
3 ـ پیچیدگی آفات: 71
4 ـ سیستم زراعی: 72
مراحل کلیدی بکارگیری برنامه مدیریت مقاومت برای آفات.. 72
پروتکل جهانی ایمنی زیستی کارتاهینا 73
برچسب گذاری. 74
نتیجه گیری و بحث.. 75